امیر بختایی

گفتگو با روزنامه فرصت امروز در خصوص کمپین یلدای بدون اینترنت

 

برای آگهی‌های این کمپین پیامی با شعار «شب یلدا به جای پرسیدن رمز مودم، احوال همدیگر را بپرسیم» در نظرگرفته شده بود. پیامی که به نظر برای کاربران همان شبکه‌های اجتماعی هم جذابیت داشت و خود آنها تلاش کردند در گروه‌های مختلف منتشر کنند. کمپین «یلدا بدون موبایل» اجرا شده توسط سازمان زیباسازی شهرتهران از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است که «فرصت امروز» در ادامه به کمک امیر بختایی، مشاور و مدرس بازاریابی، فروش و تبلیغات به آن پرداخته است.

نظرتان را درباره آگهی‌های اکران شده توسط سازمان زیباسازی بفرمایید؟

ورود روزافزون تکنولوژی به زندگی عامه مردم، تغییرات قابل توجهی در سبک زندگی ایجاد کرده است. از جمله این تکنولوژی‌ها، تکنولوژی‌های ارتباطی از جمله تلفن‌های همراه هستند. گفته می‌شود در حال حاضر تعداد انسان‌هایی که در کره زمین به طور مرتب از تلفن همراه استفاده می‌کنند از تعداد انسان‌هایی که به طور مرتب از مسواک استفاده می‌کنند، بیشتر شده است. این یعنی نفوذ روزافزون این تکنولوژی به زندگی شخصی و خانوادگی ما انسان‌ها که موجب شده برخی رفتارهای پسندیده گذشته، کم‌کم فراموش شوند.

از جمله تغییراتی که تلفن‌های همراه هوشمند در زندگی ایجاد کرده‌اند، کاهش چشمگیر روابط انسانی حضوری و بدون واسطه است که خود منجر به فاصله گرفتن اعضای خانواده از یکدیگر شده است. بر این اساس مدتی است که بسیاری از سازمان‌های اجتماعی و مردم‌نهاد در تلاشند تا خطرات جایگزینی ارتباطات الکترونیکی را با ارتباطات انسانی بی‌واسطه در روابط خانوادگی گوشزد کنند و کمپین‌های نسبتا زیادی در این خصوص راه‌اندازی شده است.

سازمان زیباسازی شهرداری تهران نیز در ادامه کمپین‌های اجتماعی گذشته، مدتی است که کمپین «یلدا بدون موبایل» را اجرا کرده که در جای خود می‌تواند به بهبود سبک زندگی شهروندان کمک کند و از نظرم این کمپین مثبت است و تاثیرات خوبی را خواهد گذاشت.

به نظرتان آگهی‌های طراحی شده برای این کمپین جذابیت لازم را برای جذب مخاطب و تحت تاثیر گذاشتن آنها دارد؟

کلیت پیام این کمپین چیز جدیدی نیست. مدتی است که در شبکه‌های اجتماعی، توسط خود مردم خطرات نفوذ بدون کنترل تلفن‌های همراه در زندگی مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است. تا آنجا که می‌دانم تاکید خاص روی شب یلدا و کنار گذاشتن تجهیزات الکترونیکی در این شب قبل از کمپین شهرداری توسط خود مردم در شبکه‌های اجتماعی مطرح و اجرایی شده بود.

به این ترتیب در این کمپین کانسپت یا طرح جدیدی برنامه‌ریزی نشده ‌است. البته استراتژی و خلاقیتی که در طرح‌های سازمان زیباسازی مورد استفاده قرار گرفته، جدید هستند و به نظرم همین موضوع باعث ایجاد ایده‌های جالب و قابل توجهی در جهت اجرای این کمپین شده است.

آیا مناسبت انتخاب شده با پیام تبلیغاتی آگهی تناسبی دارد؟

بله، دقیقا به نظرم این تناسب به درستی برقرار شده است. شب یلدا شبی است که تمامی افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و با هم گفت‌وگو می‌کنند و پای قصه‌های اصیل ایرانی که توسط بزرگ‌ترها نقل می‌شود، می‌نشینند. همان‌گونه که قبل نیز اشاره کردم کلیت این پیام که نباید اجازه دهیم تلفن‌های همراه و شبکه‌های مجازی جای روابط واقعی انسانی را بگیرند حرف جدیدی نیست.

اینکه این پیام در شب یلدا به یکباره مورد توجه مضاعف قرار گرفت و دست به دست بین مردم چرخید احتمالا به خاطر تناسب نزدیک این پیام با موضوعیت شب یلداست که اگر این‌گونه بوده باشد انتخاب این شب انتخاب بسیار مناسب و تاثیرگذاری بوده است. شاید امروز اتصال به اینترنت بزرگ‌ترین دشمن این آیین زیبا و دیرینه ایرانیان باشد.

این آگهی با اینکه ساده است ولی به سرعت توسط مخاطبان و رسانه‌های خبری منتشر شد به نظرتان این موضوع به تاثیرگذاری پیام کمک خواهد کرد؟

به نظرم دلیل اصلی تاثیرگذاری این کمپین، اتصال و مرتبط کردن آن به موضوع مهم و جذاب شب یلداست.همان‌گونه که گفتم کلیت پیام یعنی عدم استفاده بیش از حد تکنولوژی‌های نوین ارتباطی از گذشته مطرح و مورد تاکید بوده است. اینکه در این مقطع زمانی توجه مردم به این موضوع بیش از گذشته جلب شد به نظر من به خاطر اهمیت زیاد شب یلدا و خاطرات خوشی است که همه ما در این شب داریم.

شاید برای نخستین‌بار رقیب تکنولوژی‌های ارتباطی، رقیبی قدر شده است و آن خاطرات خوش پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و دور‌‌همی‌های شیرین شب یلداهای سالیان گذشته است که کسی دوست ندارد آن حس خوب را از دست بدهد. احتمالا تاکید تقابل قابل توجه شب یلدای ایرانی و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی باعث شد که مردم پیام‌های مرتبط با این کمپین را با سرعت بین یکدیگر توزیع کنند.

به نظرتان سازمان برای تاثیرگذاری بیشتر روی مخاطبان باید از چه شیوه‌ها و رسانه‌های مکمل تبلیغاتی استفاده می‌کرد؟

رسانه‌های در اختیار سازمان زیباسازی که مشخص است. باتوجه به هزینه قابل توجه رسانه‌ای، احتمالا سازمان جز رسانه‌های محیطی در اختیار خود امکان استفاده از رسانه‌های دیگر را ندارد اما روی شیوه تبلیغاتی می‌توان کار کرد.

با توجه به تجربه کمپین شب یلدا به نظرم استفاده حساب شده از مناسبت‌های مهم و مورد احترام مردم در طراحی کمپین‌های فرهنگ‌سازی آتی می‌تواند مثمرثمر باشد. به نظر من قوی‌ترین رسانه‌های فعال فعلی، رسانه‌های در اختیار مردم یعنی رسانه‌های اجتماعی هستند و هر شیوه‌ای که بتواند این رسانه‌ها را با خود همراه کند، از اثربخشی بسیار بیشتری برخوردار خواهد شد.

استفاده از شبکه‌های اجتماعی به چالشی همگانی برای اکثر کشورها تبدیل شده است، به نظرتان شیوه فرهنگسازی و نحوه ترغیب به استفاده کمتر از این شبکه‌ها؛ منع مردم به ورود به چنین فضاهایی است و آگهی‌های تبلیغاتی باید با این رویکرد طراحی شوند؟

در هیچ کشوری صحبت در مورد منع استفاده از شبکه‌های اجتماعی نبوده است. شخصا فکر نمی‌کنم کشوری قادر باشد جلوی استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی را به طور کامل بگیرد. بحث سر استفاده بهینه از این فرصت‌هاست. شبکه‌های اجتماعی در کنار معایب محدودی که ایجاد کرده‌اند فرصت‌های فراوانی را هم در اختیار مردم و کشورها قرار داده‌اند. موضوع این است که باید با تقویت فرهنگ استفاده مناسب از این تکنولوژی‌ها، مزایای آن را به حداکثر و معایبش را به حداقل رساند.

به‌عنوان نکته‌ آخر تفاوت این کمپین سازمان زیباسازی با کمپین‌های قبلی را در چه می‌دانید؟

در نخستین کمپین بزرگ سازمان زیباسازی که کمپین نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر بود، هم اجرا و هم ایده اولیه توسط این سازمان طراحی و پیاده شد ولی در سومین کمپین که کمپین یلدای بدون موبایل است ایده اولیه از قبل مطرح شده بود و سازمان با این ایده همراه شد و در انتشار آن مشارکت کرد که به نظرم مهم‌ترین تفاوت میان کمپین‌های اجرا شده توسط سازمان زیباسازی همین نکته است.

 

منبع: روزنامه فرصت امروز، مورخ۶/۱۰/۱۳۹۴